Bilişsel Önyargılar sözlüğü, literatürde en sık karşılaşılan 150 zihinsel tuzaktan oluşan sürekli güncellenecek bir bilişsel önyargılar listesidir. Bilişsel önyargılar dört farklı başlık altında toplanabilir. Bunlar i) Bilgi (information): Bilgiyi filtremele süreci ile ilgili önyargılar, ii) Anlam (Meaning): Bilgiler arası bağlantı kurma, bildiklerimizden yola çıkarak örüntü kurma süreci ile ilgili önyargılar, ii) Hız (Speed): Yeni bilgiye dayanarak karar vermeye ilişkin önyargılar, iv) Bellek (Memory): Belleğimize kaydedeceğimiz ve kullanabileceğimiz bilgileri etkili şeklinde kullanma sürecinde ortaya çıkan önyargılar. Kodeksi indirmek için tıklayınız
Bilişsel Önyargılar Kodeksi
Bilişsel Önyargı Arama Kutusu
H
Halo Effect | Hale Etkisi
Tanım: Sosyal psikolojide geliştirilen konsept, bireylerin kişiler, kurumlar ya da nesnelerin sadece bir olumlu/olumsuz özelliğinden yola çıkarak bu olumlu/olumsuz durumu onun diğer tüm özelliklerine genellemesi eğilimini ifade eder.
Hard-Easy Effect | Zor-Kolay Etkisi
Tanım: Kişinin zor görevler karşısında başarı olasılığını olduğundan yüksek kolay olarak algılanan görevde ise olduğundan düşük görme eğilimini tanımlayan bilişsel bir önyargıdır.
Literatür: Hard-Easy Dilemma
Literatür: Hard-Easy Dilemma
Hindsight Bias | Sonradan Anlama Önyargısı
Tanım: Bireylerin geçmişte yaşadığı bir olayın gerçekleşme olasılığını, olay gerçekleştikten sonra tekrardan gözden geçirerek, olayı önceden tahmin edebileceğine ilişkin yaşadığı zihinsel tuzak. Bir çeşit “böyle olacağı belliydi” yanılgısına düşmesidir
Hot-Hand Fallacy | Sıcak El Yanılgısı
Tanım: Kişilerin bir dizi başarıdan sonra, bir bireyin veya kuruluşun bu başarısının devam etme olasılığını olduğundan fazla tahmin etmesi eğilimi ile ilgili zihinsel bir yanılgıdır. Örneğin bir basket maçında artarda üçlük atan basketçiden maç boyunca bunu beklemek gibi.
Humor Effect | Mizah Etkisi
Tanım: Bireylerin komik, mizahi olarak gördükleri bilgileri sıradan bilgilere göre daha kolay hatırlaması eğilimidir.