Bilişsel Önyargılar sözlüğü, literatürde en sık karşılaşılan 150 zihinsel tuzaktan oluşan sürekli güncellenecek bir bilişsel önyargılar listesidir. Bilişsel önyargılar dört farklı başlık altında toplanabilir. Bunlar i) Bilgi (information): Bilgiyi filtremele süreci ile ilgili önyargılar, ii) Anlam (Meaning): Bilgiler arası bağlantı kurma, bildiklerimizden yola çıkarak örüntü kurma süreci ile ilgili önyargılar, ii) Hız (Speed): Yeni bilgiye dayanarak karar vermeye ilişkin önyargılar, iv) Bellek (Memory): Belleğimize kaydedeceğimiz ve kullanabileceğimiz bilgileri etkili şeklinde kullanma sürecinde ortaya çıkan önyargılar. Kodeksi indirmek için tıklayınız
Bilişsel Önyargılar Kodeksi
Bilişsel Önyargı Arama Kutusu
T
Testing Effect | Sınama Etkisi
Tanım: Kişinin öğrenme süresinin bir kısmını bellekten yeniden o bilgiyi almaya ayırdığında (kendini test ettiğinde) o bilginin kişinin uzun süreli belleğinde yer alma ihtimalinin arttığını tanımlayan bellek ile ilgili bilişsel süreçtir.
The Well Travelled Road Effect | Bildiğim Yol Etkisi
Tanım: Yolcuların (sürücülerin, seyahat edenlerin) rotaya aşinalıklarına bağlı olarak gidecekleri yolu kat etmek için geçen süreyi farklı şekilde tahmin etmeleri eğilimini tanımlayan bilişsel bir önyargıdır. Sıkça seyahat edilen yollar ile ilgili güzergahı kat etme süresi, aşina olunmayan yollara göre daha kısa sürecek şeklinde tahmin edilir.
Third-person Effect | Üçüncü Şahıs Etkisi
Tanım: Kişinin kitlesel medya mesajlarının başkaları üzerinde kendisi üzerinde bıraktığı etkiden daha büyük bir etkiye sahip olduğunu düşünme eğilimi ile ilgili bilişsel bir önyargıdır.
Tip of the Tongue Phenomenon | Dilimin Ucunda Fenomeni
Tanım: Kişinin bildiği bir kelimeyi tam olarak hatırlayamadığı ancak benzer biçim ve anlamdaki kelimeleri hatırlayabildiği bir durumu ifade eden bellek ile ilgili bilişsel bir fenomendir.
Trait Ascription Bias | Temel Atıf Hatası
Tanım: Kişinin başkalarının davranışlarını açıklarken bunu içsel faktörlere (kişilik veya eğilim gibi) atfetmesi ama dışsal faktörlerin (ekonomik, sosyal veya çevresel faktörler gibi) davranışlar üzerine etkisini göz ardı etme eğilimini ifade eden bilişsel bir önyargıdır.