Bilişsel Önyargılar sözlüğü, literatürde en sık karşılaşılan 150 zihinsel tuzaktan oluşan sürekli güncellenecek bir bilişsel önyargılar listesidir. Bilişsel önyargılar dört farklı başlık altında toplanabilir. Bunlar i) Bilgi (information): Bilgiyi filtremele süreci ile ilgili önyargılar, ii) Anlam (Meaning): Bilgiler arası bağlantı kurma, bildiklerimizden yola çıkarak örüntü kurma süreci ile ilgili önyargılar, ii) Hız (Speed): Yeni bilgiye dayanarak karar vermeye ilişkin önyargılar, iv) Bellek (Memory): Belleğimize kaydedeceğimiz ve kullanabileceğimiz bilgileri etkili şeklinde kullanma sürecinde ortaya çıkan önyargılar. Kodeksi indirmek için tıklayınız
Bilişsel Önyargılar Kodeksi
Bilişsel Önyargı Arama Kutusu
P
Pareidolia |
Tanım: Kişilerin tesadüfi veya belirsiz bir görsel örüntü içinde belirli, genellikle anlamlı bir görüntüyü algılama eğiliminde olmasını tanımlamaktadır.
Peak-End Rule | Zirve-Son Kuralı
Tanım: Kişinin bir deneyimi büyük ölçüde olumlu ya da olumsuz şekilde zirve noktasın nasıl hissettiği ve deneyimin sonunda nasıl hissettiğine göre değerlendirdiği psikolojik bir sezgisel yöntemdir.
Picture Superiority Effect | Görsel Üstünlüğü Etkisi
Tanım: Diğer her şey eşitken, bireylerin görsel bilgileri, kelimelerden daha iyi hatırlama eğilimi.
Placebo Effect | Plasebo Etkisi
Tanım: Bir ilacın, bir tedavinin etkisi olmasa bile kişinin onu işe yaradığını düşünmesi, işe yaraması.
Planning Fallacy | Planlama Safsatası
Tanım: Kişinin planladığı bir şeyi bitirme süresi, maliyeti ve riskleri hakkındaki tahminleri konusunda fazla iyimser olma eğilimini tanımlayan davranışsal önyargıdır..
Pozitivity Effect | Pozitiflik Etkisi
Tanım: Kişilerin nötr veya negatif bilgilere kıyasla pozitif bilgilere daha fazla odaklanma ve bunları hatırlama eğiliminde olmasını tanımlayan bilişsel önyargıdır.
Prejudice Bias | Peşin Hüküm Önyargısı
Tanım: Kişinin başkalarını ait olduğu sosyal kategoriye (parti, takım, etnisite, cinsiyet) bakarak değerlendirmesi ile ilgili bilişsel bir önyargıdır.
Literatür: Stereotypical Bias
Literatür: Stereotypical Bias
Primacy Effect | Birincilik Etkisi
Tanım: Kişinin ona sunulan bilgiler arasında ilk sunulan bilgiyi sonraki sunulanlara göre daha doğru, ayrıntılı hatırlamasını ifade eden bellek ile ilgili bilişsel bir yanlılıktır.
Pro-innovation Bias | Yenilik Taraftarlığı Önyargısı
Tanım: Kişinin inovasyona karşı aşırı olumlu bir tutum ve yeni fikirleri, teknolojileri veya uygulamaları doğası gereği olumlu veya avantajlı olarak algılama, risk ve maliyetlerini göz ardı etme eğilimini içeren bilişsel bir önyargıdır.