Bilişsel Önyargılar sözlüğü, literatürde en sık karşılaşılan 150 zihinsel tuzaktan oluşan sürekli güncellenecek bir bilişsel önyargılar listesidir. Bilişsel önyargılar dört farklı başlık altında toplanabilir. Bunlar i) Bilgi (information): Bilgiyi filtremele süreci ile ilgili önyargılar, ii) Anlam (Meaning): Bilgiler arası bağlantı kurma, bildiklerimizden yola çıkarak örüntü kurma süreci ile ilgili önyargılar, ii) Hız (Speed): Yeni bilgiye dayanarak karar vermeye ilişkin önyargılar, iv) Bellek (Memory): Belleğimize kaydedeceğimiz ve kullanabileceğimiz bilgileri etkili şeklinde kullanma sürecinde ortaya çıkan önyargılar. Kodeksi indirmek için tıklayınız
Bilişsel Önyargılar Kodeksi
Bilişsel Önyargı Arama Kutusu
N
Naïve Cynicism | Naif sinizm
Tanım: Kişinin başkalarının fazla benmerkezci/bencil olduğuna yönelik inanışlar geliştirdiğine ilişkin içinde bulunduğu bilişsel yanılgıdır. Örneğin bana A kişisi ile konuşmamamı söyledi çünkü bu onun çıkarına olan bir şeydir.
Naïve Realism | Naif Gerçekçilik
Tanım: Kişinin dünyayı tarafsız, filtresiz şekilde algıladığına inanma eğilimini ifade eder. Kişi içinde büyüdüğü toplumun, çevrenin, yetişme şartlarının tercihleri ve inanışları üzerindeki etkileri olduğunun farkında olmadan eylemde bulunur.
Literatür: Bias Blind Spot
Literatür: Bias Blind Spot
Negativity Bias | Olumsuzluk Önyargısı
Tanım: Bireylerin eşit yoğunluktaki deneyimleri arasında daha olumsuz şeylerin, kişinin psikolojik durumu ve süreçleri üzerinde nötr veya olumlu şeylerden daha büyük etkiye sahip olması, kişinin negatif durumlara daha çok ağırlık vermesi eğilimidir.
Neglect of Probability Bias | Olasılığın İhmali Önyargısı
Tanım: Kişinin risk ve belirsizlik altında karar verirken olasılıkları ihmal etmesi eğiliminde olmasını ifade eden özellikle küçük risklerin tamamen ihmal edilmesi ya da aşırı şekilde büyütülmesi şeklinde ortaya çıkan bilişsel yanılgı.
Literatür: The Neglect of Probability Bias, Probability Neglect
Literatür: The Neglect of Probability Bias, Probability Neglect
Next-in-Line Effect | Sıradaki Etki
Tanım: Kişinin çaba göstermesi gereken bir olaydan hemen önce duyduğu, gördüğü, deneyimlediği şeyi; olaydan çok daha önce ya da sonra duyduğu, gördüğü, deneyimlediği şeylere göre daha zor şekilde hatırlamasını tanımlayan bellek ile ilgili bir süreçtir.
Normalcy Bias | Normalleştirme Önyargısı
Tanım: Kişinin genellikle bir devekuşu gibi kafasını kuma gömerek potansiyel olarak olumsuz bilgi veya durumlardan kaçınma veya bunları görmezden gelme eğilimini ifade eder.
Not Invented Here Syndrome | Burada İcat edilmedi Sendromu
Tanım: Kişilerin, kurumların ya da toplulukların; dış kaynaklı ürünleri, araştırmaları, standartları veya bilgileri kullanmaktan veya satın almaktan kaçınma eğilimini ifade eden zihinsel bir yanılgıdır. Genellikle sosyal, kurumsal veya kurumsal kültürler tarafından benimsenir.